Zabezpieczenie niepieniężne

Uprawnienia do emisji

IRGiT akceptuje jako zabezpieczenie niepieniężne Uprawnienia do Emisji CO2 (EUA).

• Wartość procentowa do której EUA mogą pokryć wymagany depozyt zabezpieczający jest określana w komunikacie DZR, który jest dostępny w zakładce „Parametry”. Nadwyżka EUA nie jest przeznaczana na pozostałe elementy systemu gwarantowania rozliczeń.
• EUA są wnoszone na podstawie umowy przeniesienia na zabezpieczenie Uprawnień do emisji oraz uznania ich na rachunku Izby w Rejestrze Unii.

• EUA podlegają wycenie rynkowej w każdym dniu roboczym według kursu średniego EUR/PLN publikowanego przez NBP, jak również dziennego kursu EUA z giełdy EEX lub ICE z uwzględnieniem wskaźników redukcji, które są dostępne w zakładce „Parametry”.

• IRGiT nakłada limity koncentracji na poziomie Członka Izby w wysokości 15 000 000 EUA oraz na poziomie globalnym w wysokości 50 000 000 EUA.
• Umowa przeniesienia na zabezpieczenie Uprawnień do emisji musi być zgodna ze wzorem umowy udostępnionym przez IRGiT (jedynie polskie wersje dokumentów udostępnionych przez IRGiT są prawnie wiążące oraz akceptowalne).
• Obowiązkiem Członka Izby jest przesłanie projektów dokumentów dotyczących składanego zabezpieczenia, celem weryfikacji oraz ostatecznej akceptacji przez Izbę.

• Zmiany dotyczące wysokości zabezpieczenia, tj. zmniejszenie i wycofanie EUA, wymaga uzyskania zgody IRGiT.

  • zmniejszenie i wycofanie EUA ma miejsce jeden dzień roboczy przed dniem zlecenia transferu EUA przez IRGiT na dedykowany przez Członka Izby rachunek EUA, pod warunkiem uzupełnienia wymaganych środków pieniężnych na depozyty zabezpieczające.

Zmiana podziału Uprawnień do Emisji CO2 (EUA):

• w ramach podmiotów wchodzących w skład tej samej Grupy Energetycznej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym, jeżeli EUA nie były uznane na depozyt zabezpieczający, w przeciwnym wypadku alokacja następuje w kolejnym dniu roboczym po wykreśleniu EUA,
• w ramach klientów z tej samej Grupy Kapitałowej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym.

Szczegółowe kryteria przyjęcia Uprawnień do emisji jako zabezpieczenie niepieniężne umieszczone zostały w rozdziale „Rejestr Zabezpieczeń Niepieniężnych” Szczegółowych zasad rozliczeń i rozrachunku Giełdowej Izby Rozrachunkowej.

Prawa majątkowe

IRGiT akceptuje jako zabezpieczenie niepieniężne Prawa Majątkowe w instrumencie PMOZE_A.

• Wartość procentowa, do której Prawa Majątkowe mogą pokryć wymagany depozyt zabezpieczający jest określona w komunikacie DZR, który dostępny jest w zakładce „Parametry”. Nadwyżka Praw Majątkowych nie jest przeznaczana na pozostałe elementy systemu gwarantowania rozliczeń.
• Prawa Majątkowe są wnoszone na postawie umowy przeniesienia na zabezpieczenie Praw Majątkowych ze Świadectw Pochodzenia oraz wniosku o zablokowanie Praw Majątkowych w Rejestrze Świadectw Pochodzenia.

• Prawa Majątkowe podlegają wycenie rynkowej według ostatniego opublikowanego przez TGE indeksu dla transakcji sesyjnych z uwzględnieniem wskaźników redukcji, które są dostępne w zakładce „Parametry”.

• Izba nakłada limity koncentracji na poziomie Członka Izby w wysokości 240 000 MWh oraz na poziomie globalnym w wysokości 3 000 000 MWh.
• Umowa przeniesienia na zabezpieczenie Praw Majątkowych musi być zgodna ze wzorem umowy udostępnionym przez IRGiT (jedynie polskie wersje dokumentów udostępnionych przez IRGiT są prawnie wiążące oraz akceptowalne).

• Zmiany dotyczące wysokości zabezpieczenia, tj. zmniejszenie i wycofanie Praw Majątkowych, wymaga uzyskania zgody IRGiT:

  • zmniejszenie i wycofanie Praw Majątkowych ma miejsce dwa dni robocze przed dniem odblokowania Praw Majątkowych, pod warunkiem uzupełnienia wymaganych środków pieniężnych na depozyty zabezpieczające.

• Obowiązkiem Członka Izby jest przesłanie projektów dokumentów dotyczących składanego zabezpieczenia, celem weryfikacji oraz ostatecznej akceptacji przez IRGiT.

Zmiana podziału Praw Majątkowych:

• w ramach podmiotów wchodzących w skład tej samej Grupy Energetycznej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym, jeżeli Prawa Majątkowe nie są uznawane na depozyt zabezpieczający, w przeciwnym wypadku alokacja następuje w kolejnym dniu roboczym po wykreśleniu Praw Majątkowych,
• w ramach klientów z tej samej Grupy Kapitałowej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym.

Szczegółowe kryteria przyjęcia Praw Majątkowych jako zabezpieczenie niepieniężne umieszczone zostały w rozdziale „Rejestr Zabezpieczeń Niepieniężnych” Szczegółowych zasad rozliczeń i rozrachunku Giełdowej Izby Rozrachunkowej.

Waluta euro

IRGiT akceptuje jako zabezpieczenie niepieniężne walutę euro.

• Wartość procentowa, do której waluta euro może pokryć wymagany depozyt zabezpieczający jest określana w komunikacie, który dostępny w jest zakładce „Parametry”. Nadwyżka nie jest przeznaczana na pozostałe elementy systemu gwarantowania rozliczeń.

• Waluta euro wnoszona jest na dedykowany rachunek w Banku Gospodarstwa Krajowego, którego właścicielem jest IRGiT.

• Waluta euro podlega wycenie rynkowej w każdym dniu roboczym według kursu średniego opublikowanego przez NBP z uwzględnieniem wskaźników redukcji, które są dostępne w zakładce „Parametry”.

• Waluta euro podlega limitowi koncentracji na poziomie Członka Izby – 150 mln EUR oraz limitowi na poziomie Izby – 600 mln EUR (limity koncentracji liczone są łącznie z wniesionymi gwarancjami bankowymi w walucie euro).

• Minimalna wartość zabezpieczenia niepieniężnego w walucie euro wynosi 100 000 EUR.

• Zmiany dotyczące wysokości zabezpieczenia, tj. wniesienie, zwiększenie, zmniejszenie i wycofanie waluty euro, wymaga uzyskania zgody IRGiT:

  • IRGiT może odmówić przekazania określonej wartości waluty euro w przypadku braku pokrycia depozytów zabezpieczających wymaganych od Członka Izby na dzień obniżenia lub wycofania waluty euro,

  • zwiększenie waluty euro następuje po zaksięgowaniu środków na rachunku bankowym, jeżeli środki zostały zaksięgowane na rachunku do godziny 14:30. W innym przypadku zwiększenie waluty euro dokonywane jest w najbliższym dniu roboczym następującym po tym dniu.

  • Bezpośredni Członkowie Izby:

    • obniżenie i wycofanie z RZN waluty euro następuje na dwa dni robocze przed planowanym zwrotem waluty euro, pod warunkiem uzupełnienia wymaganych środków pieniężnych na depozyty zabezpieczające,

  • Klienci Domów Maklerskich, którzy podpisali z IRGiT umowę poręczenia:

    • obniżenie i wycofanie z RZN waluty euro następuje na pięć dni roboczych przed planowanym zwrotem waluty euro, pod warunkiem, pod warunkiem że IRGiT nie otrzyma od podmiotu rozliczającego klienta informacji na temat problemów z uzupełnieniem wymaganych środków pieniężnych na depozyty zabezpieczające

• Koszty bankowe:

  • koszty bankowe związane z prowadzeniem rachunku ponosi Członek Izby na zasadach określonych w taryfie opłat i prowizji przez Bank Gospodarstwa Krajowego,

  • koszty bankowe pobierane są bezpośrednio z rachunku bankowego, co będzie skutkowało obniżką stanu waluty euro na rachunku bankowym,

  • w przypadku braku środków na rachunku bankowym potrzebnych do jego prowadzenia, IRGiT może podjąć działania mające na celu niezwłoczne zamknięcie tego rachunku oraz wezwać Członka Izby do ich dopłaty.

Zmiana podziału waluty euro:

• w ramach podmiotów wchodzących w skład tej samej Grupy Energetycznej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym, jeżeli waluta euro nie była uznana na depozyt zabezpieczający, w przeciwnym wypadku alokacja następuje w kolejnym dniu roboczym po wykreśleniu waluty euro,
• w ramach klientów z tej samej Grupy Kapitałowej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym.

Poręczenia udzielane przez podmioty trzecie

IRGiT akceptuje jako zabezpieczenie niepieniężne poręczenia spełniające następujące wymogi:

• Poręczenie może zostać udzielone przez klienta Członka Izby prowadzącego działalność na rachunek tego klienta, bądź przez Członka Giełdy, który jest reprezentowany przez Członka Izby.

• Poręczenie musi zostać przez poręczyciela zabezpieczone w jednej z następujących form:

  • umową przeniesienia na zabezpieczenie Praw Majątkowych ze Świadectw Pochodzenia,
  • umową przeniesienia na zabezpieczenie uprawnień do emisji CO2,
  • gwarancją bankową,
  • walutą euro.

• Poręczenie udzielone jest jako poręczenie bezwarunkowe, płatne na pierwsze żądanie.
• Poręczenie udzielane jest na zasadach określonych w projekcie umowy ustalanej i akceptowanej przez Izbę.

Tarcza antykryzysowa

Zabezpieczenia niepieniężne akceptowane do dnia 31 grudnia 2026 r.

Z uwagi na wejście w życie zmiany w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 z późn. zm.) („Ustawa”), polegającej na rozszerzeniu w ust. 8 w art. 31zzh Ustawy terminu obowiązywania rozwiązań, do dnia 31 grudnia 2026 r. oraz Ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej IRGiT będzie akceptować dodatkowe formy zabezpieczeń niepieniężnych, tj.:

• poręczenie spółki z grupy kapitałowej będącej w stosunku do podmiotu, któremu udzielane jest takie poręczenie, przedsiębiorcą dominującym w rozumieniu art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów oraz posiadającej określony Ustawą rating kredytowy w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych (Dz. Urz. UE L 302 z 17.11.2009, str. 1, z późn. zm.), która do umowy poręczenia dołączyła gwarancję bankową lub oświadczenie, złożone w formie aktu notarialnego, o poddaniu się egzekucji w trybie z art. 777 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego;

• oświadczenie, złożone w formie aktu notarialnego, o poddaniu się egzekucji w trybie z art. 777 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego przez Członka Izby posiadającego odpowiedni rating kredytowy lub Członka Izby, który w dniu 27 września 2022 r. był przedsiębiorstwem zobowiązanym do wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 49a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne.

Do dnia 31 grudnia 2026 r. obowiązuje również zniesienie limitów ilościowych, ograniczających możliwość wnoszenia Praw Majątkowych do świadectw pochodzenia oraz Uprawnień do emisji CO2, jako zabezpieczenie niepieniężne przez podmioty, które posiadają odpowiedni rating kredytowy lub należą do grupy kapitałowej posiadającej taki rating kredytowy.

Zmiana podziału kwoty wynikającej z oświadczenia, złożonego w formie aktu notarialnego, o poddaniu się egzekucji w trybie z art. 777 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego (777) :

• w ramach podmiotów wchodzących w skład tej samej Grupy Energetycznej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym, jeżeli 777 nie są uznawane na depozyt zabezpieczający, w przeciwnym wypadku alokacja następuje w kolejnym dniu roboczym po wykreśleniu 777,
• w ramach klientów z tej samej Grupy Kapitałowej podział ma miejsce w tym samym dniu roboczym.

Gwarancje ubezpieczeniowe

IRGiT akceptuje jako zabezpieczenie niepieniężne gwarancje ubezpieczeniowe.

• Wartość procentowa, do której gwarancja ubezpieczeniowa może pokryć wymagany depozyt zabezpieczający jest określana w komunikacie, który dostępny w jest zakładce „Parametry”.

• Gwarancje ubezpieczeniowe mogą być wnoszone wyłącznie przez Bezpośredniego Członka Izby.

• Nadwyżka gwarancji ubezpieczeniowej nie jest przeznaczana na pozostałe elementy systemu gwarantowania rozliczeń.

• Minimalna wartość zabezpieczenia niepieniężnego w formie gwarancji ubezpieczeniowej wynosi 100 000 PLN.

• Gwarancja ubezpieczeniowa musi być zgodna ze wzorem gwarancji ubezpieczeniowej akceptowanej przez IRGiT S.A.

• Gwarancja ubezpieczeniowa może być wystawiona wyłącznie przez KUKE S.A

• Obowiązkiem Członka Izby przed wystawieniem gwarancji ubezpieczeniowej przez KUKE jest przesłanie projektów dokumentów dotyczących składanego zabezpieczenia, celem weryfikacji oraz ostatecznej akceptacji przez IRGiT.

• Zmiany dotyczące wysokości zabezpieczenia, tj. zmniejszenie lub wycofanie gwarancji ubezpieczeniowej, wymaga uzyskania zgody IRGiT:

  • Bezpośredni Członkowie Izby:
    • Członek Izby, który złożył zabezpieczenie w formie gwarancji ubezpieczeniowej zobowiązany jest najpóźniej na 13 dni robocze przed końcem okresu obowiązywania tej gwarancji lub jeśli ostatni dzień obowiązywania gwarancji przypada w dzień wolny od pracy na 13 dni robocze przed ostatnim dniem roboczym poprzedzającym ten dzień, złożyć nową gwarancję ubezpieczenioweą, której okres obowiązywania rozpoczyna się najpóźniej w dniu następującym po ostatnim dniu okresu obowiązywania obowiązującej gwarancji, lub aneks do obowiązującej gwarancji ubezpieczeniowej wydłużający okres jej obowiązywania. W przypadku niespełnienia tego warunku, Izba na 12 dni robocze przed końcem okresu obowiązywania gwarancji lub jeżeli ostatni dzień obowiązywania gwarancji przypada w dzień wolny od pracy na 12 dni robocze przed ostatnim dniem roboczym poprzedzającym ten dzień, ma prawo do usunięcia gwarancji z Rejestru Zabezpieczeń Niepieniężnych, o ile przed upływem tego terminu nie zgłosiła żądania wypłaty z tej gwarancji.

    • wycofanie gwarancji ubezpieczeniowej następuje na 12 dni robocze przed dniem wysłania zgody na wycofanie gwarancji ubezpieczeniowej do KUKE, pod warunkiem uzupełnienia wymaganych środków pieniężnych na depozyty zabezpieczające,

    • w przypadku braku przedłużania gwarancji ubezpieczeniowej, wykreślenie kwoty gwarancji ubezpieczeniowej ma miejsce na 12 dni robocze przed końcem okresu obowiązywania gwarancji lub jeżeli ostatni dzień obowiązywania gwarancji przypada w dzień wolny od pracy na 12 dni robocze przed ostatnim dniem roboczym poprzedzającym ten dzień.